Temeli davranışçı kurama dayanan bilişsel davranışçı terapi, kısaca Bdt olarak anılır. İnsanların duygu ve düşüncelerini değiştirebilmenin en iyi yolunun, davranışlarını değiştirmek olduğunu savunan terapi şeklidir.
Bdt Uygulamalarının Özellikleri
Bdt uygulamaları, kişinin; duygularına iner ve içinde bulunduğu durumu, kişinin nasıl yorumladığına göre şekil alır. Bdt uygulamalarındaki temel amaç; kişinin olayları değerlendirme şeklini değiştirerek, düşüncelerini kendi kontrolü altına almasını sağlamaktır. Karanlıktan korkan bir kişi, esasen ortamın karanlık oluşundan korkmaz. Karanlık olan ortamda başına gelebilecek senaryoları düşünmekten dolayı, karanlıktan korkmaktadır. Bu nedenle de, terapilerde; kişinin kendisini kötü hissettirecek düşünceleri tespit edip, tümünü değiştirmek amaçlanacaktır.
Bdt Sıklıkla Hangi Sorunlara Uygulanır?
Bdt uygulamalarında başarı oranı, oldukça yüksektir. Bdt uygulamaları, sıklıkla toplumda sıkça rastlanan depresyon sorunları, kaygı bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk alanlarında uygulanır. Ayrıca; panik atak, çeşitli fobiler, bipolar bozukluklar ile uyuşturucu ve madde bağımlılığı sorunlarında da uygulanır. Bilişsel davranışçı terapilerin en büyük artılarından birisi, ilaç olmadan uygulanabilir oluşudur. İlaç olmamasına rağmen, oldukça yüksek başarı oranlarına sahip olunmaktadır. Sadece hafif vakalarda değil, tüm ağır durumlarda da oldukça etkilidir. Yapılan pek çok araştırmalarla, terapininin etkililiği; gözler önüne serilmiştir.
Bdt Nasıl Uygulanır?
Bilişsel davranışçı terapi uygulanırken, ilgili danışanın kendisini rahatsız eden düşüncelerinden uzaklaştıracak olan yöntemler kullanılır. Kullanılan Bdt yöntemleri şunlardır:
Gözlemleme ve Günlük Tutma
Kişiden, genellikle ilk olarak kendisinin farkına varması ve de kendisini gözlemlemesi beklenir. Danışanın farkındalığını arttırmak amacı ile, günlük tutması tavsiye edilir. Böylelikle birey, yaşadığı olaylar karşısında hissettiklerini daha da net kavramaya başlar. Günlük tutmak, bireyin kendisi hakkında farkındalık yaratarak; olayları çok daha iyi kavramasına olanak tanıyacaktır.
Pekiştirme
Danışanın kendisinde yaptığı pozitif değişimler, ödüllendirilerek teşvik edilir. Böylece kişi, tedaviye karşı; çok daha olumlu bir tutum gerçekleştirecektir. Bu şekilde, daha kısa sürede; daha büyük ilerlemeler kaydedilir.
Farkındalık Egzersizleri
Davranış, düşünceler ve duygular üzerine yoğunlaşarak; birey, geçmişin pişmanlığından ve geleceğin endişesinden arındırılmaya çalışılmaktadır.
Rol Yapma
Danışanın bazı durumlara karşı, nasıl baş etmesi gerektiğini vurgulamak amacıyla; birtakım provalar yapılır. Böylece, bireye; öz saygı kazandırılarak, sosyal ortamlara çok daha rahat uyum sağlayabilmesi amaçlanmaktadır.
Maruz Bırakma
Bilişsel davranışçı terapide uygulanmakta olan bir diğer yöntem de, maruz bırakma terapisidir. Bu terapideki amaç ise, kişinin korktuğu şeyler ile yüzleşmesini sağlamaktır. Bazı teknikler uygulanarak, bireyin; korkulara karşı hislerinin değişmesi amaçlanacaktır.
Rahatlama Egzersizleri
Danışanda, önce rahatsızlık duyduğu konularda farkındalık yaratılmaktadır. Daha sonra bu durumlara ait olan düşüncelerinin değişmesi adına, birey; rahatlama egzersizleri yapmaya teşvik edilir. Derin nefes alma egzersizi, meditasyon, yoga ve yürüyüş gibi birçok egzersiz tercih edilir. Bu egzersizler, kişiyi; hem bedenen hem de ruhen rahatlatıcı aktiviteler arasında yer almaktadır. Bu egzersizlerle birlikte, bilişsel davranışçı terapi uygulamaları tamamlanmaktadır.