BİPOLAR BOZUKLUKTA BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI TERAPİ

Bipolar bozukluk, biyolojik kökenli olduğu için temel olarak farmokolojik olarak tedavi edilen bir rahatsızlıktır. Fakat ilaç etkilerinin sınırlı olduğu görüldükçe, ek olarak psikoterapi müdahalelerinin gerekli olduğu anlaşılmıştır. Bipolar bozukluk kronik bir rahatsızlık olduğu için hastanın ömür boyu gözlem ve kontrol altında olması gerekir, bu da hasta ile işbirliği kurmayı gerektirir. Hastanın yaşam kalitesine negatif etkileri olan, stres faktörlerinden oldukça etkilenen bir rahatsızlıktır. Bipolar bozukluk hastalarının büyük bir kısmı tedavi rejimlerine bağlı kalmalarına rağmen tedaviye tam yanıt vermemektedir. Üstelik etiketlenme, umutsuzluk ve aile problemleri yaşamaktadırlar. Bu nedenlerle psikoterapi gerekli kılınmıştır.

Bipolar Bozukluk için Bilişsel Davranışçı Terapinin Hedefleri:

• Hastaya ve yakınlarına hastalık hakkında psikoeğitim vermek (hastalığın doğası, tedavi süreci ve yaşanabilecek zorluklarla ilgili hastanın bilgilendirilmesini kapsar)
• Hastanın tedavi için iş birliği göstermesine ve tedaviye katılmasına destek olmak
• Hastaya manik depresif semptomların oluşumu, şiddeti ve seyrini gözlemleme ve denetleme yöntemlerini öğretmek
• Tedaviye uyumu kolaylaştırmak
• Problemli duygu, düşünce ve davranışlarla ilaçsız baş etmek için opsiyonlar sunmak
• Hafif semptomları ilaç tedavisini modifiye etmeden kontrol edebilmesi için hastaya yardımcı olmak

Kişinin hastalığını reddetmesi hastalığı ortadan kaldırmayacağı ve tedavi sürecinin başlamasını engelleyeceği için hastalığını kabul edebilmesi için destek olmak

• Ailenin koruyucu rolünü arttırmaya ve yargıları, etiketlemeleri azaltmaya çalışmak
• Hastanın yaşadığı zorluklarla, stresle ve semptomlarıyla başa çıkma stratejileri kazandırmak

Tedavinin Aşamaları:

• Bipolar bozukluk kronik bir rahatsızlık olduğu için, hastayla iş birliğini arttırmak için psikoeğitim önemli rol oynamaktadır. Hasta rahatsızlığının nedenlerine ve tedaviye ilişkin soru sormak için cesaretlendirilir. Kognitif terapinin bütün çeşitlerinde olduğu gibi, kognitif model hastaya gösterilir ve hasta depresyon ve manide meydana gelen bilişsel değişiklikleri, otomatik düşünceler ve çarpıtmaları analiz etmeyi öğrenir. Psikososyal ve kişilerarası problemler tartışılır ve bu tür problemlerle baş etme mekanizmaları kazandırılır.
• Terapötik ittifak oluşturmak ve hastanın tedaviye aktif katılımını desteklemek önemlidir. Bu nedenle, tedavinin kurulum felsefesi ve mantığı hastayla paylaşılır, tedaviye ilişkin endişeler, çizilecek terapötik plan hastayla tartışılır ve hasta tarafından seçilen tedavi başlatılır.
• Terapist, hastanın ailesi ile semptomları, tedavi biçimlerini, gelecek beklentilerini tartışmalıdır.
• Terapist, hasta ile tedavi başlangıcı ve seyri üzerine konuşmalıdır. Hasta kronik yetersizlik hissedebilir, yeni atakları tetikleyebilecek yaşam olayları ve stres faktörleri, ömür boyu ilaç kullanma, evlenme, hamile kalma, emzirme ile ilgili endişeler duyabilir.
• İlaçların düzenli kullanılmasının önemi anlatılmalıdır. Düzenli kullanılmama sebepleri arasında önyargılar, hatalı görüşler, terapötik ittifakla ilgili problemler, yan etkiler, yanlış dozlar, ilaç almayı unutmak, alkol veya madde kullanımları, duygu durum düzenleyicilerine müdahale eden ilaçlar almak, tedavinin maliyeti için yetersiz olmak yer almaktadır. İlaçlar düzenli kullanılmadığı taktirde kişide başka psikolojik rahatsızlıklar veya kişilik bozuklukları oluşma ihtimali de artabilmektedir.